9 Eylül Pazartesi günü Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasında Savunma İş birliği Yol Haritası imzalandı. GKRY Savunma Bakanı Vasilis Palmas ile ABD’nin Uluslararası Güvenlik konularından sorumlu Bakan Yardımcısı Celeste Wallander’in Rum Savunma Bakanlığı’nda düzenlenen törende anlaşmayı imzaladıkları açıklandı.
Törendeki konuşmasında özetle son yıllarda Güney Kıbrıs ile ABD arasındaki işbirliğinin bazı önemli boyutlarına da atıfta bulunan Palmas, buna örnek olarak Uluslararası Askeri Eğitim Programı (International Military Education & Training- IMET) ile Güney Kıbrıs Silahlı Kuvvetleri mensuplarına ABD’de eğitim almaları konusunda sağlanan imkanı, Satın Alma ve Çapraz Hizmet Anlaşmasını (Acquisition and Cross- Servicing Agreement- ACSA) aynı zamanda Güney Kıbrıs’ın New Jersey eyaletiyle kurumsal bir işbirliği programına (State Partnership Programme- SPP) katılmasını gösterdi.
Palmas, bu programın Rum Milli Muhafız Ordusuna (RMMO) teknik bilgi ve bilimsel bilgi edinme olanağı sağlamasının yanında askeri konularla ilgili çağdaş gelişmelere sürekli erişim sağladığını da kaydetti. Rum Yönetimine yönelik ABD silah ambargosunun 2022 yılında kaldırılması kararının ve bunun 2023 yılında uzatılmasının çok önemli olduğunu da dile getiren Palmas, bu iki kararın da çok önemli gelişmeler olduğunu belirtti.
Palmas, bunların bir yandan Rum Yönetiminin bölgedeki rolüne işaret ettiğini diğer yandan da Rum Yönetiminin askeri donanımını yükseltme ve modernize etme çabasıyla ilgili seçeneklerini genişlettiğini ifade etti. Palmas konuşmasında Türkiye ve KKTC’ye meydan okumaktan da geri kalmadı.
Yaptıkları görüşmede Wallander’i Kıbrıs’taki güvenlik durumu, ileri sürülen Türk işgal güçlerinin ara bölgedeki kışkırtıcı faaliyetleri, aynı zamanda Kıbrıs sorunundaki son gelişmeler hakkında bilgilendirdiğini de dile getiren Palmas “Türkiye’nin uzlaşmazlığı yüzünden Rum tarafının karşı karşıya bulunduğu zorluklara” da atıfta bulundu.
Palmas konuşmasında Türkiye’nin müzakerelerin temelini BM çerçeveleri, AB ilkeleri ve bugüne kadar üzerinde mutabakata varılanlar dışında değiştirmek istediği iddiasında da bulundu. ABD’nin Uluslararası Güvenlik konularından sorumlu Bakan Yardımcısı Celeste Wallander ise yaptığı açıklamada, iki ülke arasındaki ikili savunma ilişkisinde önemli bir dönüm noktasından söz ederken, ikili savunma iş birliğiyle ilgili yol haritasının karşılıklı yarar sağlayan güvenlik hedeflerini desteklediğini, aynı zamanda özellikle son iki yıldır ikili ilişkilerin mükemmel gelişimini teyit ettiğini ifade etti.KKTC ve Anavatan Türkiye Dışişleri Bakanlıkları, GKRY ile ABD arasında imzalanan Savunma İş birliği Yol Haritası anlaşmasına anında tepki koydular.
KKTC Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada ABD bölgedeki hassas dengeleri değiştirme çabalarına son vermeye ve Kıbrıs konusundaki tarafgir tutumunu sona erdirmeye davet edildi. ABD Donanmasına ait savaş gemilerinin GKRY’ye yaptığı “liman ziyaretleri”, iki taraf arasındaki “stratejik ortaklığın” ileriye götürülmesi yönünde atılan adımlar ve ABD’nin GKRY’ye uyguladığı silah ambargosunu kaldırma kararının her yıl yenilenmesinin, özellikle son dönemde ABD’nin Rum tarafına verdiği yanlı desteğin somut göstergeleri olduğu ifade edilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Bu tehlikeli desteğin özellikle Kıbrıs’ın da bulunduğu Doğu Akdeniz bölgesinde, tüm dengeleri bozma pahasına doğurabileceği tehlikeler tarafımızca birçok kez ortaya konmuştur. ABD, tüm riskleri göze alarak Rum tarafına verdiği yanlı desteği sürdürmeyi yeğlemektedir. Kıbrıs meselesinde artık açık bir taraf olarak gördüğümüz ABD’yi sağduyu ile hareket etmeye; bölgedeki hassas dengeleri değiştirme çabalarına son vermeye ve Kıbrıs konusundaki tarafgir tutumunu sona erdirmeye davet ediyoruz. Tüm bu gelişmeler karşısında Kıbrıs Türk halkı aleyhinde oluşabilecek bir tehdit unsuruna karşı her daim hazırlıklı olduğumuzu ve Anavatan Türkiye ile birlikte gerekli görülebilecek adımları atma hakkımızı saklı tuttuğumuzu da ifade etmek isteriz. Rum tarafında yayınlanan Cyprus Mail'in haberine göre, GKRY Başkanı faşist EOKA’cı Nikos Hristodulidis tepki ve eleştirilere karşı yaptığı açıklamada "Kararlarımızı Türkiye belirlemez; ayrıca, kararlarımız Türkiye'nin yaptıklarına veya yapmadıklarına bir tepki teşkil etmez" diye konuşarak gerilim ve tahrik siyasetini sürdürdü.
GKRY-ABD arasında son dönemdeki askeri yakınlaşmalara karşı,Türkiye’nin kayıtsız kalmayacağını, KKTC’deki askeri varlığını sayıca artırarak, modern ve sofistike silahlarla daha da güçlendireceğini ve böylelikle Kıbrıs Türk halkının güvenliğinin riske atılmasının sözkonusu olmadığını güvenilir kaynaklardan memnuniyetle öğrendim. Küçük yaşta savaşın ne kadar kötü bir şey olduğunu tecrübe etmiş biri olarak, her ne kadar da savaşlara karşı isem ve diplomasinin sorunları çözmede muhakkak etkin olarak kullanılması gerektiğine inansam da bu düşüncemin Rum-Yunan ikilisi için geçerli olmadığını vurgulamak isterim. Bunlar Türk askerinin tokadını yeniden yemeden akıllanmayacaklar anlaşılan…
Hüseyin Macit Yusuf