At sırtında göçerken icat edilen bir yiyecek.
Orta Asya kökenli ürünlerden biri olan Kurut, yağsız yoğurdun tuzlanarak güneşte kurutulmasından elde edilir.
Bir zamanlar at sırtında göçebe Türklerin en önemli ve saklanabilen gıdalarından biriydi. Lezzetli yemeklerin yapımında kullanılır. 10 kg yağısız yoğurt bez torbalarda süzülür ve bir gün bekletilir. Bekletilerek süzme yoğurdun biraz ekşimsi olması sağlanır.
Süzülen kısım, avuç içinde yuvarlanarak koni şekline getirilir ve temiz beyaz bezlerin üzerine konur. Elde edilen koniler avuç içini dolduracak kadardır. Eriştelerin kesildiği ,rüzgarsız veya az rüzgarlı ,bol güneşli havalarda damların üzerine veya evlerin önündeki özel hazırlanmış yerlerin üzerine konularak birkaç gün kurumaya bırakılır.
Kurutulduktan sonra 10-15 kg yoğurttan 1 kg gurut,kurut elde edilmiş olur. Kurut kışın Kurut çorbası, hengel (hangel,mantı,etli hangel) ve haşıl gibi yemeklerin yapımında kullanılır. Sarımsaklı olarak, kızgın tereyağı sosu ile birlikte hengel ve haşıl adlı yemeklerin üzerine dökülerek servis edildiğinde lezzetine doyum olmaz.
Çocukluğunu Doğu Anadolu'da özellikle Kars-Ardahan ve Iğdır’da geçirenler ninelerimizin en çok yaptıkları ürünlerden birinin de kurut olduğunu bilirler.Bu bakımdan da yemeklere verdiği lezzetin yanında kurut nostaljik olarak da vazgeçilmez bir üründür.
Sağlığa yararları da sayılmayacak kadar çok.
Mehmet Özgür Ersan Abdal Yesari
