NASREDDİN HOCA’ YI ANLAMAK

 

Kültürel birikiminden ve okuma aşkından şüphe etmediğim bir arkadaşım; okul çıkışı bir şeyler atıştırmak için oturduğumuz mekânda lafın dönüp dolaşıp Nasreddin Hoca ya gelmesini mi kolluyordu anlamadım verdi veriştirdi. Ağzım açık dinledim. Benim tarihî değerlerimize verdiğim önemden dolayı ilk önce bana şaka yaptığını zannettim ama baya baya ciddiydi. Nasreddin Hoca yı komik bulmuyor ve komik bulanlara da anlam veremiyordu. Okul kitaplarında yer almasından bir o kadar rahatsız… Mizah deyince aklına ilk önce Cem Yılmaz, Ata Demirer gibi Meddah geleneğinin günümüz temsilcileri geliyormuş.

 

Çok işim vardı, hiç vaktim yoktu, fikrinden dönecek gibi değildi. Tartışmadım, şakaya vurdum geçtim ancak içime de dert olmadı değil! Bu yazıyı okuyorsa da kusura bakmasın. Nasreddin Hoca’ nın Meddah olmak gibi derdinin olduğunu sanmıyorum. Zaten Geleneksel Türk Tiyatrosu dönem itibarıyla Hoca’ dan çok sonra… Dolayısıyla Hoca’ dan okuyunca gülmekten yerlere yatacağımız hikâyeler beklemek yanlış! Nasreddin Hoca güldürürken düşündürür, klasik saçmalığına da katılıyor değilim. Eğer böyle olsaydı düşünürlerin fikirlerine gülmemiz gerekmez miydi?

 

Nasreddin Hoca’ yla ilgili ilk önce reel tespitler yapalım:

 

1-) Hoca’ nın nerede, ne zaman doğduğu, eğitim durumu, ailesi, mezarı belli değil!

2-) Yazdığı bir kitap varsa da günümüze ulaşmamış.

3-) Üniversite bilgilerim beni yanıltmıyorsa birkaç el yazması kitapta adının geçtiğini hatırlıyorum.

4-) Hoca’ ya ait ne minyatür var ne de resim.

 

Hoca’ dan günümüze tek şey kaldı: adı… Asırları aşan haşmetiyle Nasreddin Hoca adı günümüze kadar gelebilmiş. Varsın Hoca, Meddah olmasın bundan daha değerli ne olabilir! Sizleri ’’Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü?’’ filminden bir skeçle baş başa bırakmak istiyorum:

 

Karagöz: Her yetiştirdiği, büyüttüğü evladını gözünün yaşına bakmadan katleden kimdir?

Hacivat: Kimdir?

Karagöz: Zamandır!

Hacivat: Bu gölgelere ne edebilir ki zaman?

 

 

Yücel ÖNDER

Türk Eğitim-Sen

Esenler İlçe Başkanı